Đừng quá quan tâm đến kỉ lục cá nhân (PR)

Đừng quá quan tâm đến kỉ lục cá nhân (PR)

Đến hẹn lại lên giải thi đấu chuyên nghiệp Arcadia Invitation diễn ra vào đầu tháng vừa rồi. Đây là giải đấu rất “thiêng” khi mà hầu hết VĐV đều đạt được kỉ lục cá nhân mới (PR – Personal Record). Theo website của giải đấu, đã có 32 kỉ lục quốc gia được thiết lập từ 179 VĐV Olympics tại giải đấu năm nay.

Thời phổ thông, tôi may mắn được thi đấu ở Arcadia cho cự li 3200m. PR hiện tại của tôi là 9:30, nhưng HLV của tôi đã giấu nhẹm và đăng kí 9:20 cho ban tổ chức. Tôi đã cố hết sức đuổi theo đối thủ với nỗi sợ về chót và giành được PR mới với thành tích 9:22. Đây cũng là thời gian tốt nhất của tôi giai đoạn trung học. Tôi chạy hai lần được 9:29, nhưng chưa bao giờ tiệm cận 9:22 được.

Hãy nghĩ xa hơn PR

Scott Abbott, một HLV kì cựu tại bang Sacramento luôn hoài nghi về các thành tích PR. Tuy các runner lập được PR vô cùng ấn tượng tại Arcadia, Abbott cho rằng thành tích này không có nghĩa là runner sẽ thành công tại các giải đấu trong tương lai. Phần lớn HLV chỉ nhìn vào PR nhưng không nhận ra giá trị đích thực của VĐV, đặc biệt từ thành tích ở những giải như Arcadia.

Ở một khía cạnh nào đó, PR có nghĩa là những gì bạn làm được ở những điều kiện tốt nhất, như cung đường không có gió của Stanford Invitational, gió xuôi chiều ở giải Boston Marathon năm 2011, hay một giải chạy phẳng lì với thời tiết cực kì mát mẻ. Điều này không có nghĩa thành tích của bạn không tốt. Bạn nên hiểu rằng thành tích PR khó có thể dự đoán được kết quả ở giải tiếp theo của bạn sẽ ra sao. Tương tự, nếu bạn cần đánh giá tiềm năng cho tương lai, biết được thành tích của một giải chỉ cho ta biết được ta có thể chạy ở pace đó, chứ không cho ta biết được bản thân đã phải cố gắng như thế nào để đạt được kết quả đó. Một runner lập được PR ở Chicago Marathon chưa chắc đã nhanh hơn runner với kết quả chậm hơn ở Boston Marathon vì giải này địa hình khó hơn.

PR là một thành tích đáng để ăn mừng. Tuy nhiên nó chưa hẳn đã phản ánh đúng thực lực của bạn

Để đánh giá đúng thực lực của runner cho những giải đấu, chúng ta không nên sử dụng thành tích tốt nhất, mà là thành tích tốt thứ ba (Third’s Best – 3B).

Vì sao lại nên chọn 3B?

Scott từ lâu đã cố thuyết phục mọi người rằng chỉ số 3B mới chính là dữ kiện quan trọng nhất giúp dự đoán thành tích của runner. Hãy xem thử ví dụ dưới đây:

• Runner A có PR 4:10 ở Arcadia và 3B 4:18
• Runner B có PR 4:17 ở Arcadia và 3B 4:20

Tuy runner A có thành tích PR tốt hơn hẳn ở Arcadia, dữ kiện PB cho thấy runner B có thể ngang sức với runner A. Runner A chỉ có thể thực sự “mạnh” hơn nếu anh ta chạy nhanh hơn B nhiều lần ở thành tích 3B. Đối với runner B, nếu anh này luôn có thành tích rất đều và 3B gần với PR, ta có thể kết luận anh này sắp có thành tích đột phá. Điều runner này cần chỉ là thời gian. Phương pháp này cũng áp dụng với các VĐV chuyên nghiệp. Ryan Hall từng chạy 2:04:58 cho giải Boston với gió xuôi chiều, và 3B của anh là 2:08:04. Khi bung hết sức, Ryan thường chỉ chạy 2:08 và rất ít khi cán mức 2:05. Khi nhìn vào 3B, ta có thể biết được sức lực thực tế của mình ở một thời điểm nhất định.

Ai trong chúng ta cũng thường có thói quen so sánh để biết được chúng ta tiến bộ ra sao theo thời gian, hoặc cũng như so với bạn đồng môn. PR là một thành tích tuyệt vời, và điều đó hoàn toàn xứng đáng để ăn mừng. Tuy nhiên, để có thể tiếp tục nâng cao thành tích, PR là chưa đủ. 3B là một dữ kiện đáng tin cậy vì nó đã loại bỏ các yếu tố môi trường có lợi, và do vậy phản ánh đúng thực lực của bản thân. Chúng ta thường có thể lập lại 3B nhiều lần, nhưng ít khi nào đánh bại được PR nhiều lần.

Thay vì cứ chăm bẵm vào PR, hãy sử dụng 3B để tập luyện và cải thiện thành tích tốt hơn

Khi sử dụng 3B, ta sẽ chuyển hướng quan tâm từ tính huống tốt nhất qua những tình huống thực tế hơn. Từ đó, ta có thể phân tích chính xác thể trạng hiện tại và tìm ra giải pháp để nâng cao thành tích. 3B cũng giúp ta tập luyện với cường độ hợp lí hơn, thay vì đẩy lên quá nhanh để tập theo PR, vốn là một thành tích phụ thuộc nhiều vào ngoại cảnh. Đã đến lúc chúng ta cần nhìn xa hơn PR để có thể không ngừng tiến bộ.

Dịch từ (Podium Runner)